ერთპალატიანი და ორპალატიანი სისტემები

იშვიათი გამონაკლისის გარდა, მსოფლიო პარლამენტთა უმრავლესობა ერთ ან ორპალატიანია. ერთპალატიანი საკანონმდებლო ორგანოები ჩვეულებრივ, გვხვდება ისეთ ქვეყნებში , სადაც ეს ტრადიცია წარსულის გადმონაშთად შემორჩა. ბევრის აზრით ერთპალატიანი პარლამეტი უფრო მიზანდასახული და ქმედითუნარიანია, ორპალატიანთან შედარებით - განსაკუთრებით, როცა საქმე შედარებით მცირერიცხოვან და „შეკრულ საზოგადოებებს ეხება. და მაინც, მსოფლიო სახელმწიფოთა თითქმის ნახევარი ორპალატიანი სისტემის ერთგული რჩება.

შეიძლება ჩამოვთვალოთ ორპალატიანების მთავარი ღირსებები და ნათლად დავინახავთ მის დადებით მხარეებსაც:

· მეორე პალატა პირველის ძალაუფლებას აკონტროლებს და უმრავლესობის „ერთპიროვნული“ მმართველობის საფრთხეს აქარწყლებს.

· მეორე პალატის არსებობა კანონმდებლობის დახვეწას უზრუნველყოფს, რამდენადაც ერთი პალატის საკანონმდებლო ბირთვის გადანაწილებასა და დაშვებული შეცდომებისა თუ გადახრების გამოსწორებას უწყობს ხელს.

· მეორე პალატა ერთგვარი საკონსტიტუციო „ფილტრის“ როლსაც ასრულებს- მას შეუძლია გადაავადოს საკამათო კანონის მიღება და მეტი დრო დაუთმოს მასზე საზოგადოებრივ აზრთა გაცვლა-გამოცვლას.

როგორც თითქმის ყველაფერს სამყაროში, ორპალატიანობასაც აქვს თავისი ნაკლოვანებანი:

· საკანონმდებლო პროცესის ხელოვნური გაჭიანურება, ერთპალატიან სისტემასთან შედარებით.

· მეორე პალატა შესაძლოა, დემოკრატიული მმართველობის მკაცრს გამოცდად იქცეს, როცა მისი წევრები საერთოდ არ არიან არჩეულნი ან არჩეულნი არიან არაპირდაპირი გზით.

· მეორე პალატა პოლიტიკური კონსერვატიზმისკენ მიდრეკილებით ხასიათდება, რამდენადაც არსებული კონსტიტუციური მოწყობის მხარდამჭერად და ხშირად საზოგადოებრივი ელიტების ინტერესთა გამომხატველად იქცევა ხოლმე.